در حوزه‌ی واکسن نباید نگاه ملی‌گرایی و پنهانکاری وجود داشته باشد

سالم‌خبر: اگر همه اقدامات ما در زمینه‌ی تولید واکسن صحیح باشد اما با مردم شفاف صحبت نکنیم و پشت درهای بسته تصمیم‌گیری کنیم، منجر به کاهش اعتماد می‌شود. منظور از این گفته، نگاه بدبینانه و یا تایید بر وجود خطا نیست، اما تصمیمات منطقی و عاقلانه نیز باید در تعامل با جامعه اتخاذ شوند. 

مسعود یونسیان، استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با سالم‌خبر با بیان اینکه در زمینه واکسن نباید نگاه ملی‌گرایی وجود داشته باشد، خاطرنشان کرد: سازمان جهانی بهداشت همواره تاکید کرده اگر دارو یا واکسنی برای بیماری کووید- ۱۹ به وجود آمد، باید به عنوان یک کالای عمومی در نظر گرفته شود و نباید نگاه ملی‌گرایی وجود داشته باشد. طبیعی است هر کشور جامعه، نهاد و فردی که بخواهد به نفع شخصی و اقتصادی این موضوع بیندیشد به جامعه و اطرافیان خود ضرر می‌رساند زیرا این بیماری واگیردارست و نمی‌توان گفت که ما به‌گونه‌ای رفتار می‌کنیم که مبتلا نشویم. یونسیان همچنین درباره ویروس جهش یافته انگلیسی گفت: به نظر می‌رسد ویروس انگلیسی جهش یافته به زودی در همه کشورها شیوع پیدا کند؛ باتوجه به اینکه آزمایش‌های توالی ژنتیکی به اندازه کافی در کشور ما انجام نمی‌شود و ما داده‌های خود را با دیگران به اشتراک نمی‌گذاریم متاسفانه مطلع نیستیم که این ویروس جهش یافته به ایران هم وارد شده یا نشده است. به‌طور قطع، بسیاری از کشورها با این ویروس جهش یافته مواجه می‌شوند.

 

وی درباره عدم توجه به برخی از نکات ضروری در جهت کنترل بیماری کووید-۱۹ بیان کرد: توصیه‌هایی که توسط دانشمندان از ابتدای شیوع ویروس در جهت کنترل بیماری درنظر گرفته شده بود، با شیوع ویروس جدید هنوز هیچ تغییراتی نداشته‌اند، ضمن اینکه متاسفانه موارد مهم و اصلی این توصیه‌ها به درستی رعایت نشده و همیشه بر مواردی تاکید داشته‌ایم که از لحاظ اثربخشی در مرحله اول قرار ندارند. از جمله مواردی که ما به آن اهمیت زیادی نداده‌ایم شامل بیماریابی فعال و شدید، جداسازی موارد مثبت و صرف نظر از شدت علائم است.

 

این استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه در کشور ما افرادی که فقط نیاز به مراقبت پزشکی داشتند را بستری و دیگر افراد را رها کردیم، مطرح کرد: نه تنها افراد کم‌علامت را جداسازی و ایزوله نکردیم بلکه نسخه‌ای را به آنان داده که برای تهیه آن خود به داروخانه‌ها مراجعه کنند که این موضوع در نهایت سبب انتشار بیشتر عفونت در سطح جامعه شد. 

 

یونسیان درباره شیوع ویروس انگلیسی جدید عنوان کرد: گرچه ادعا می‌شود که این ویروس جدید کشندگی بالایی ندارد، اما باید توجه داشت که واگیری آن افزایش پیدا کرده است. هرچه واگیری ویروس افزایش یابد، اهمیت ایزولاسیون و جداسازی و پیگیری موارد تماس بیشتر می‌شود این در حالیست که ما در این موارد بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم. به نظر می‌رسد برای پیگیری و پیشگیری از شیوع ویروس جدید انگلیسی باید این موارد اجرا شود.

 

وی همچنین افزود: اینکه ما نتوانیم موارد مثبت و آلوده را از دیگر افراد جدا کنیم و بعد به مردم بگوییم که ماسک بزنید یا دست‌های خود را بشویید مانند این است که یکسری سارق را (بلا تشبیه) در شهر رها کرده و به مردم بگوییم ما که نمی‌توانیم دزدان را دستگیر کنیم بنابراین شما برای خانه‌های خود دزدگیر و دوربین مداربسته نصب کنید و از خانه‌هایتان مراقبت کنید. زمانی هم که افراد به بیماری مبتلا می‌شوند آنان را سرزنش کنیم که به چه علت از خانه خود مراقبت نکرده‌اید. وظیفه دولت و وزارت بهداشت در مرحله اول این است کانون‌های انتقال را شناسایی و محدود کنند .

 

وی همچنین افزود: طبق اطلاعات موجود مطالعات بالینی فاز ۱ واکسن تولیدداخل بسیار منظم و دقیق درحال انجام است. اگر همه اقدامات ما صحیح باشد اما با مردم شفاف صحبت نکنیم و پشت درهای بسته تصمیم‌گیری کنیم، منجر به کاهش اعتماد می‌شود. منظور از این گفته، نگاه بدبینانه و یا تایید بر وجود خطا نیست، اما تصمیمات منطقی و عاقلانه نیز باید در تعامل با جامعه اتخاذ شوند. 

 

وی به اشتراک‌گذاری اطلاعات و آمار توسط مسئولین را امری مهم برشمرد و گفت: دانش‌ها، باورها، عقاید و نگرانی‌ها باید با مردم به اشتراک گذاشته شوند ضمن اینکه نگرانی ها‌، ارزش‌ها و اعتقادات مردم را نیز باید محترم بشماریم. تجربه نشان داده است اینکه صرفا قانون یا بخشنامه‌ای منتشر کنیم، نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.

 

این استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران اولین و مهم‌ترین اصل در موفقیت کشور را کسب اعتماد جامعه عمومی دانست و مطرح کرد: کارشناسان سازمان جهانی بهداشت معتقدند یکی از دلایل موفقیت آسیای شرقی علاوه بر برخورداری از تکنولوژی بالا، وجود اعتماد است. این اعتماد هرچه در کشور ما افزایش و تقویت شود به طور قطع در همه فعالیت‌ها موفقیت بیشتری حاصل می‌شود؛ ضمن اینکه شفافیت و اولویت دادن به این بیماری امری مهم تلقی می‌شود زیرا زمانی که مردم احساس کنند کووید-۱۹ اولویت حکومت نیست به طور قطع، برنامه های حکومتی با مشکل مواجه خواهد شد.