سالم‌خبر:عبدالهی‌اصل با انتقاد صریح از «تصمیم‌گیری‌های یک‌شبه و غیرکارشناسی» در حوزه دارو گفت: مشکل اصلی زنجیره تأمین، نه کمبود منابع، بلکه بی‌ثباتی در سیاست‌های ارزی و مداخلات بیرون از نظام سلامت است؛ تصمیماتی که گاه شبانه تغییر می‌کنند و حتی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو نیز در جریان آن نیستند.

سالم‌خبر:عبدالهی‌اصل با انتقاد صریح از «تصمیم‌گیری‌های یک‌شبه و غیرکارشناسی» در حوزه دارو گفت: مشکل اصلی زنجیره تأمین، نه کمبود منابع، بلکه بی‌ثباتی در سیاست‌های ارزی و مداخلات بیرون از نظام سلامت است؛ تصمیماتی که گاه شبانه تغییر می‌کنند و حتی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو نیز در جریان آن نیستند.

او توضیح داد: «در حالی که توقع ما افزایش بودجه نیست، تنها می‌خواهیم همان اعتباری که مصوب شده کم نشود. اما هرسال بخشی از بودجه دارو ناگهان در جایی دیگر هزینه می‌شود. یک روز می‌گویند سه‌ونیم میلیارد دلار ارز ترجیحی تجهیزات را باید به دارو بدهیم، فردا می‌گویند نه؛ بعد وزیر مذاکره می‌کند، می‌گویند اشتباه شده. روز بعد می‌گویند کل ارز آزاد شود. این تغییرات لحظه‌ای، ستون فقرات تامین دارو را می‌شکند.»

عبدالهی‌اصل اضافه کرد: «در همه جای دنیا وقتی کشوری تحت فشار خارجی قرار می‌گیرد، نظام سلامت متحد می‌شود؛ اما ما در داخل با چندصدایی و برخی روایت‌های غیرواقعی روبه‌رو هستیم. افرادی که هیچ شناختی از دارو ندارند، با گزاره‌های اغراق‌آمیز تصمیم‌سازان کشور را گمراه می‌کنند. مثلاً می‌گویند در سال ۶۰ با ۲۵۰ میلیون دلار کل نظام دارویی کشور می‌چرخید، پس امروز هم باید بشود! این حرف‌ها در جامعه بی‌اعتماد زود شنیده می‌شود اما واقعیت ندارد. فقط مصرف یک داروی خاص مثل گارداسیل در سال جاری، برابر کل واردات دارویی سال ۶۰ است؛ چطور می‌شود کشور را با همان عدد اداره کرد؟»

او هشدار داد که چندصدایی داخلی و روایت‌های غلط، بیش از دشمن بیرونی به صنعت دارو آسیب می‌زند؛ تا جایی که حتی برخی از کارشناسان داخل صنف با همین استدلال‌های نادرست، مانع افزایش منطقی منابع دارویی می‌شوند.

در پاسخ به پرسشی درباره هشدار اخیر بعضی شرکت‌های پخش مبنی بر احتمال کمبود دارو در زمستان، عبدالهی‌اصل توضیح داد: «مساله اصلی نقدینگی است. اگر بیمه‌ها پول را به‌موقع بازنگردانند، ریالی به کارخانه نمی‌رسد و تولید متوقف می‌شود. از طرف دیگر، ارز ترجیحی تخصیص‌یافته نیز منتقل نمی‌شود. امروز تقریباً نیمی از ارزی که برای دارو و تجهیزات تخصیص یافته، به دلیل توقف‌های ناشی از مکانیسم‌های بانکی و تحریمی، اصلاً به تأمین‌کنندگان خارجی منتقل نشده است. یعنی در عمل، وجود خارجی ندارد.»

او گفت: «شرکت خارجی ماده اولیه را بدون دریافت ارز نمی‌فرستد. وقتی انتقال انجام نمی‌شود، یعنی انگار اصلاً ارزی تخصیص داده نشده. این یعنی ما برای زمستان با چالش تامین آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای فصلی روبه‌رو می‌شویم، مگر اینکه همین امروز مشکل نقدینگی بیمه‌ها و انتقال ارز حل شود.»

عبدالهی‌اصل در پایان تأکید کرد: «دارو زنجیره‌ای زنده است؛ هر حلقه که از کار بیفتد، نتیجه‌اش کمبود در بازار و آسیب مستقیم به مردم خواهد بود.»

عبداللهی‌اصل گفت: «ما الان در یک معذوریتی هستیم که برمی‌گردد به همان حرف قبلی‌ام؛ اگر هشدار بدهیم، می‌گویند چرا تنش در مملکت ایجاد کردید و مردم را نگران کردید. اگر هشدار ندهیم، همه با خیال راحت در خانه نشسته‌اند و فکر می‌کنند مشکلی نیست. از نظر من، نمی‌دانم چرا مسائل دیگر کشور همیشه بر دارو اولویت پیدا می‌کند.»

او تأکید کرد: «قاعدتاً باید سه تا چهار ماه موجودی در داروخانه باشد، سه تا چهار ماه در پخش و سه تا چهار ماه در کارخانه. اگر این حجم وجود نداشته باشد، کمبود می‌خوریم. این تازه غیر از ذخیره استراتژیکی است که در قانون آمده و دولت باید تهیه می‌کرد. اما الان در عمل، موجودی کارخانه‌های ما به زیر یک ماه رسیده و موجودی پخش به دو ماه. از جای دیگری هم تأمین نداریم.»

عبداللهی‌اصل، گفت: «در مورد ذخیره استراتژیک که تکلیف قانونی تعیین شده الان ما در بدترین حالت ممکن از نظر ارز و ریال قرار داریم. در این شرایط اگر بگویند ذخیره استراتژیک آماده کن، شدنی نیست. قرارداد می‌بندیم با شرکت‌ها که فلان مقدار دارو را به ما بدهید برای ذخیره، اما وقتی بازار نیاز دارد، همان دارو را به بازار می‌دهیم. کشور علیرغم مصوبه، هیچ ذخیره اضافی و احتیاطی نتوانسته فراهم کند.»

در پاسخ به پرسشی درباره چرخه تکراری تخصیص بودجه و کمبود دارو، او گفت: «سال‌های گذشته همیشه یک مشکل داشتیم؛ یک بودجه می‌رسید برای دارو، مطالبات دارویی هم به عنوان یک دستاورد اعلام می‌شد. اما همین که بودجه تمام می‌شد، دوباره مطالبات چندماهه بالا می‌رفت و از آن به عنوان کمبود دارو و خطر کمبود یاد می‌کردیم. راه‌حل واقعی نداریم؛ همیشه باید درگیر نامه‌نگاری انجمن داروسازان، سازمان غذا و دارو، رئیس سازمان و … باشیم تا پول برسد، کمبود اتفاق بیفتد، دوباره همان روند طی شود، پول برسد و تا زمان خالی شدن دوباره بودجه ادامه پیدا کند. یعنی یک سیکل تکرارشونده بدون راه‌حل قطعی.»

عبداللهی‌اصل سپس به مسئله حاکمیت و سیاست‌گذاری کلان اشاره کرد و گفت: « از روز اول که دکتر پزشکیان آمد، بحث سیستم ارجاع و پزشک خانواده را مطرح کرد، اما هنوز به جایی نرسیده است. علت چیست؟ علت این است که ایران، علیرغم اینکه… اگر بخواهم مقایسه کنم، الان با توجه به GDP یعنی رشد تولید ناخالص ملی، ما در حد کشورهای کمی پایین‌تر از متوسط آفریقایی هستیم؛ کشورهایی که هنوز در تأمین غذای مردم مشکل دارند. اما از نظر دسترسی و سابقه دسترسی، نظام سلامت ایران خود را در حد اروپا تعریف کرده است.»

او ادامه داد: «یعنی از یک طرف سطح درآمد ملی ما در حد پایین کشورهای آفریقایی است، اما انتظار داریم خدمات سلامت در حد کشورهای اروپایی ارائه کنیم. این تناقض، ریشه بسیاری از مشکلات است.»