گیلان در رتبه نخست سزارین

سالم‌خبر: کارشناس ارشد اداره سلامت مادران وزارت بهداشت با اشاره به اینکه زایمان طبیعی در بیمارستان‌های دولتی رایگان است، ترس از درد زایمان را از دلایل عمده عدم تمایل زنان ایرانی به انجام زایمان به روش طبیعی عنوان کرد.

آمارهای اخیر نشان‌دهنده سهم چشمگیر سزارین از زایمان‌ها در کشور است. طبق گزارش‌های وزارت بهداشت، در زمان حاضر 55.7 درصد از زایمان‌های کشور به‌روش سزارین انجام می‌شود، در حالی که استانداردهای جهانی توصیه می‌کنند این رقم بین 15 تا 20 درصد باشد.

تفاوت‌های استانی در نرخ سزارین

آمارهای موجود نشان‌دهنده تفاوت‌های قابل توجه در نرخ سزارین بین دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است، به‌عنوان مثال، دانشگاه علوم پزشکی گیلان با نرخ بالای سزارین مواجه است، در حالی که دانشگاه ایرانشهر با نرخ پایین‌تری در این زمینه عمل می‌کند. این تفاوت‌ها می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند آموزش پزشکان، فرهنگ محلی و دسترسی به خدمات بهداشتی باشد و بیانگر این است که فرهنگ‌سازی می‌تواند نقش عمده‌ای در تغییر نرخ سزارین و زایمان طبیعی در کشور داشته باشد.

بسیاری از کشورها با فرهنگ‌سازی، ایجاد مشوق‌ها و ارائه مشاوره‌های پزشکی مناسب به مادران باردار، نرخ سزارین را به کمتر از 20 درصد رسانده‌اند، اما به‌دلیل عدم فرهنگ‌سازی، نقش کمرنگ‌تر ماماها در زایمان نسبت به متخصصین زنان در نظام سلامت ایران و تفاوت در تعرفه‌ها و درآمدهای این حوزه کشور ما هنوز نتوانسته است به این نرخ پایین دست یابد.

کمک ماماها به کاهش اضطراب مادران باردار

در همین راستا، لیلا هادی‌پور جهرمی، کارشناس ارشد اداره سلامت مادران وزارت بهداشت به‌مناسبت روز جهانی ماما اظهار کرد: مامای خوب نه‌تنها مراقب جسم مادر است، بلکه همراهی مهربان برای روح و احساسات او نیز به‌شمار می‌رود. لحظه‌ای که زایمان در حال اتفاق افتادن است، یک لحظه زیبا و شاهکار خلقت است، بنابراین باید در این لحظه کاری کرد که مادر از این لحظات لذت ببرد. هنگام زایمان مادر باید آرامش داشته باشد و اضطرابش کاهش یابد، پس باید کاری کنیم که مادران بتوانند این معجزه طبیعت را درک کنند، مامایی هنر این را دارد که در این دوران، پنجره‌ای زیبا را به‌روی مادر باز کند.

85درصد زنان نیاز به سزارین ندارند

وی افزود: دوران بارداری یک دوران طبیعی از زندگی است، درست مانند دوران نوزادی یا بلوغ. هر خانم یک دوره‌ای را در طول زندگی‌اش طی می‌کند و بارداری هم یکی از این دوره‌هاست، این دوران فیزیولوژیکی است و تفاوت آن با سایر دوران‌ها این است که فرد کمی شکننده‌تر است. یک خانم وقتی باردار می‌شود، باید قبل از بارداری مراقبت‌های لازم را دریافت کند، یعنی ما باید تشخیص دهیم که چه‌زمانی نیاز به خدمات تخصصی و فوق‌تخصصی است. 80 تا 85 درصد مادران این دوران را بدون مشکل طی می‌کنند، چون این روند طبیعی زندگی است اما 15 تا 20 درصد نیاز به مراقبت تخصصی دارند که باید در زمان مناسب شناسایی و برای انجام سزارین ارجاع داده شوند، در این صورت، آن‌ها نیز خدمات تخصصی را دریافت می‌کنند و زایمان می‌کنند و هدف این است که هم مادر و هم نوزاد این دوره را به‌سلامتی سپری کنند.

ترس از درد علت تمایل زنان به زایمان سزارین

 کارشناس ارشد اداره سلامت مادران وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال "چرا با وجود این‌که بدن همه زنان آمادگی زایمان طبیعی را دارد بسیاری از مادران در کشور ما ترجیح می‌دهند با روش سزارین صاحب فرزند شوند؟" تصریح کرد: وقتی می‌گوییم دوران بارداری یک دوره طبیعی است، منظور این است که بدن ما توانایی دارد تا این فرآیند را به‌خوبی انجام دهد، مثل اینکه به دستگاه گوارش خود اعتماد داریم که غذا را هضم و جذب کند، دستگاه تولید مثل نیز می‌داند که چطور فرآیند بارداری را سپری کند، حاملگی را نگه‌دارد و در نهایت زایمان انجام شود. ما باید به بدن‌مان اعتماد کنیم و اجازه بدهیم که فرآیند طبیعی خودش پیش برود، در این صورت، زایمان طبیعی بهترین گزینه است، با این حال، دلایل زیادی وجود دارد که بسیاری از مادران ترجیح می‌دهند زایمان طبیعی را انتخاب نکنند، یکی از مهم‌ترین دلایل ترس از درد زایمان است، این ترس می‌تواند از ناآگاهی ناشی شود. اگر مادران در دوران بارداری در کلاس‌های آموزشی شرکت کنند، متوجه خواهند شد که درد زایمان، درد غیرطبیعی نیست، این درد ناشی از انقباض عضلات است که کمک می‌کند جنین به بیرون حرکت کند، این درد، طبیعی و بخشی از روند زایمان است، هنگامی که مادران با این فرآیند آشنا شوند، ترسشان کاهش می‌یابد، چرا که ترس اغلب از ناشناخته‌ها ناشی می‌شود.

برگزاری رایگان کلاس‌های آمادگی زایمان در مراکز بهداشتی

وی درباره اقدامات وزارت بهداشت برای کاهش ترس مادران از زایمان طبیعی و ترویج این نوع زایمان خاطرنشان کرد: در زمان حاضر در صورت مراجعه مادران باردار به مراکز بهداشتی کلاس‌های آمادگی زایمان به‌صورت رایگان ارائه می‌شود و به مادران توضیح داده می‌شود که در بدنشان چه تغییراتی در حال وقوع است و این آگاهی کمک می‌کند تا ترس آن‌ها کاهش یابد، البته باید در نظر داشت که تحمل درد در هر فردی متفاوت است، برخی مادران درد را به‌راحتی تحمل می‌کنند و برخی دیگر ترجیح می‌دهند از روش‌های کم‌دردی استفاده کنند.

هادی‌پور ادامه داد: سیاست‌گذاری‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که برای تمام مادران، روش‌های مناسب کاهش درد یا بدون درد را فراهم کند. روش‌های مختلفی برای کاهش درد وجود دارد، از جمله تزریق آمپول‌های ضددرد یا استفاده از روش‌های دیگر مانند ماساژ، دوش گرفتن، راه رفتن یا استفاده از توپ‌های بارداری که می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد، این موارد همه به مادر کمک می‌کند زایمان طبیعی را به‌راحتی و بدون درد زیاد تجربه کند و در نهایت یک زایمان سالم و موفق داشته باشد.

20درصد مادران نمی‌توانند زایمان طبیعی داشته باشند

کارشناس ارشد اداره سلامت مادران وزارت بهداشت توضیح داد: در برخی مواقع، 15 تا 20 درصد مادران به‌دلایلی نمی‌توانند زایمان طبیعی داشته باشند، برای مثال، ممکن است جنین در موقعیت مناسبی نباشد یا نتواند فشارهای رحمی را تحمل کند. در برخی موارد، لگن مادر نمی‌تواند با اندازه جنین تطابق پیدا کند یا مادر ممکن است بیماری زمینه‌ای داشته باشد که در این موارد نیاز به سزارین ضروری می‌شود.

عوارض زایمان سزارین

وی درباره عوارض جراحی سزارین توضیح داد: احتمال دارد که جراحی موجب آسیب به اعضای همجوار رحم شود، همچنین عوارض بیهوشی ممکن است به‌وجود آید، حتی اگر هیچ‌کدام از این عوارض اتفاق نیفتد، سزارین یک جراحی بزرگ است و این که مادر پس از جراحی باید مراقبت‌های بیشتری انجام دهد، می‌تواند مشکلاتی برای روزهای ابتدایی ارتباط او با نوزادش به‌وجود آورد. مادر ممکن است نتواند به‌راحتی از نوزادش مراقبت کند و بدن او دیرتر به حالت اول قبل از بارداری بازمی‌گردد.

وی ادامه داد: با انجام سزارین احتمال آسیب دیدن رحم حتی در بارداری‌های بعدی نیز وجود دارد، همچنین خونریزی در جراحی سزارین معمولاً بیشتر از خونریزی در زایمان طبیعی است.

انجام رایگان زایمان طبیعی در بیمارستان‌های دولتی

وی درباره تعرفه زایمان طبیعی در بیمارستان‌های دولتی گفت: در بیمارستان‌های دولتی کشور ما زایمان طبیعی به‌صورت رایگان انجام می‌شود و حتی برخی از این بیمارستان‌ها زایمان بدون درد را نیز ارائه می‌دهند. هیچ مبلغی از مادران بابت زایمان نباید دریافت شود، این به این معنی است که بیمه‌ها تمامی هزینه‌ها را پوشش می‌دهند و هزینه‌ای از مادران دریافت نمی‌شود.

دانشجویان زیر نظر اساتید فعالیت می‌کنند

وی در پاسخ به این سؤال که در برخی موارد، مادران ممکن است به‌دلیل نگرانی از کیفیت خدمات در بیمارستان‌های دولتی و حضور پرتعداد دانشجویان در بلوک‌های زایمان از مراجعه به این بیمارستان‌ها پرهیز کنند و در بخش خصوصی متحمل هزینه‌های زیادی شوند، توضیح داد: باید توجه داشته باشیم که هیچ‌کدام از دانشجویان به‌تنهایی کار نمی‌کنند. در بیمارستان‌ها، اساتید و متخصصین همیشه نظارت دارند و هیچ فردی بدون نظارت استاد کار نمی‌کند، یعنی اگر یک دانشجوی مامایی یا یک رزیدنت (دوره دستیاری متخصص زنان) در حال خدمت به مادر باشد، تحت نظارت اساتید باتجربه قرار دارد، به این ترتیب، مادران می‌توانند اطمینان داشته باشند که خدمات به‌طور حرفه‌ای ارائه می‌شود.